Ondernemers die hun producten laten vervoeren, zien de noodzaak van vervoer via binnenvaart of spoor niet altijd, weet logistiek makelaar Hendrik-Jan van Engelen. Hij gaat in gesprek met ondernemers om te kijken wat de mogelijkheden zijn. Inmiddels zijn er diverse mooie voorbeelden van modal shift.
Hendrik-Jan promoot spoor en binnenvaart. Maar het is géén commerciële onderhandeling, benadrukt hij. De logistiek makelaar is namelijk in dienst van het Multimodaal Coördinatie- en Adviescentrum Brabant. Het MCA wordt gefinancierd door de provincie Noord-Brabant, Rijkswaterstaat, de havenbedrijven Moerdijk en Rotterdam en diverse watergebonden gemeenten. Ook werkt hij sinds kort voor Provincie Gelderland. Hendrik-Jan zoekt ondernemers – ofwel verladers – die gebaat zouden zijn bij een modal shift. ‘Ik ga echt uit van de voordelen voor het bedrijf. Vervolgens moeten zij zelf beslissen of ze het willen proberen. ‘Ik ben neutraal.’
Beheersbare kosten
Hendrik-Jan helpt ondernemers een goede afweging te maken. ‘De kosten moeten natuurlijk beheersbaar blijven. Eén simpel sommetje bestaat niet, de kosten voor de shift naar water of spoor verschillen per case. Die moeten per geval uitgewerkt worden. Vanaf nu kunnen we daarbij de modal shift-regeling inzetten, die de opstartkosten van de shift naar water financiert. Dat is geweldig, want daarmee kan een drempel voor de verlader worden weggenomen.’
Op het water zijn geen files
De wegen stonden voor de coronacrisis vast door files. Dat is nu wat minder, maar zal naar verwachting weer toenemen als corona onder controle is. Naast het woonwerkverkeer staan er voor de komende jaren grootschalige wegwerkzaamheden gepland aan de snelwegen door Brabant. Onder meer op de A16 en A58. Hierdoor zal de filedruk extra toenemen, weet Hendrik-Jan. ‘Het kost niet alleen extra chauffeursuren en brandstof, ook de planning van het transport wordt dan onbetrouwbaar. Je weet nooit of je lading op tijd aankomt.’ Binnenvaart is betrouwbaarder: binnenvaartschepen komen altijd door. Er wordt nu hard gewerkt aan het opzetten van betrouwbare vaste binnenvaartverbindingen tussen de inlandcontainerterminals en de terminals in de zeehavens. ‘Door nu extra in te zetten op modal shift blijven we de verkeersdrukte voor. Zie het als het dak repareren als de zon schijnt.’ Hendrik-Jan kent alle inland terminals voor de binnenvaart. Die hebben vaak ook eigen vrachtwagens en regelen veel meer dan alleen het vervoer over water. ‘Voordat ik bij een verlader op bezoek ga, bekijk ik welke inland terminal er in de buurt zit en welke spoorroutes er zijn. Vervolgens gaan we het gesprek aan: zou het iets voor jou zijn?’
Puzzelen
De planning voor vervoer over water verloopt anders dan via de weg, vertelt Hendrik-Jan. ‘Wanneer je 1 of 2 containers moet vervoeren, dan boek je een vrachtwagen die morgen voor de deur staat. Op een schip gaan 50 tot 100 containers en die vaart misschien 3 keer per week. Dat is dus veel meer puzzelen. We werken samen met Logistics Comunity Brabant hard aan een spoorboekje voor de binnenvaart, zodat er iedere dag een boot vaart. Er zijn al slimme apps, die een verlader inzicht geven in de mogelijkheden: wanneer de binnenvaartschepen varen, hoeveel ruimte er is, wat de prijs en de CO2-uitstoot van het vervoer is.
Ladingen bundelen
Een schip moet het liefst heen en terug zoveel mogelijk gevuld zijn. Daarom brengt Hendrik-Jan verladers met elkaar in contact, om te zien waar ze lading kunnen bundelen. Zowel voor de binnenvaart als voor het spoor. Zo hebben een aantal Brabantse ondernemers en vervoerders samen succesvol een spoorverbinding op Polen opgezet. Die reed eerst drie keer per week, en nu al vijf tot zes keer.
Er zijn steeds meer bedrijven die modal shift gaan uitproberen. Een daarvan is Cosun Beet Company (voormalig Suiker Unie), die zijn suikerbieten van Limburg naar Dinteloord allemaal over de weg vervoert. Gekeken wordt of deze stroom over water kan plaatsvinden. Eind vorig jaar heeft hiervoor een pilot plaatsgevonden. Die wordt nu geëvalueerd: de kosten, de levering, maar ook wat het deed met de kwaliteit van de suikerbiet.
Bijdragen aan duurzame planeet
Nog een reden om te kiezen voor binnenvaart en spoor is de bescherming van het klimaat. Hendrik-Jan: ‘We hebben een grote opgave uit het Klimaatakkoord. De CO2-uitstoot moet drastisch omlaag. Met vergroenen van wegverkeer komen we er niet alleen. Als we 2.000 TEU van de weg krijgen, is dat schitterend en draagt het bij aan deze opgave. Daarnaast onderzoeken we ook of de binnenvaart elektrisch zou kunnen.’ Voor grote bedrijven is het belangrijk om bij te dragen aan een duurzame planeet en weegt het CO2-argument zwaar.
[1] We houden interviews vanuit het op te zetten Modal Shift programma, geïnitieerd door het samenwerkingsverband ministerie van IenW, Logistieke Alliantie én Topsector Logistiek – zie: www.containersvanwegnaarbinnenvaart.nl. In het kader van dit op te zetten programma worden meerdere bestuurders, ondernemers en experts/influencers geïnterviewd die een rol spelen in het creëren van een doorbraak op in het taaie Modal Shift vraagstuk – zie: https://containersvanwegnaarbinnenvaart.nl/actueel/