NÚ IS HET MOMENT
OM TE WIJZIGEN!

Modal Shift: nú is het moment om de vervoersmodaliteit te wijzigen!

Het ambitieuze Modal Shift-programma moet ertoe leiden dat er meer containers over het water worden vervoerd, in plaats van over de weg. Kwartiermakers Dirk-Jan de Bruijn, Michiel Jak en Hans Bakker van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vormen het kernteam Modal Shift en lichten de doelen toe.

Wat is Modal Shift?
Het programma Modal Shift richt zich specifiek op het transformeren van vervoer van containers over de weg naar de binnenvaart. De druk op het wegennet neemt toe, terwijl er alternatieven zijn voor vrachtvervoer. Het Modal Shift-programma wil de aantrekkelijkheid van de binnenvaart daarom breder bekendmaken binnen het bedrijfsleven en nieuwe projecten helpen realiseren. “Modal Shift kent vele aanbieders en vragers, de potentie is groot.”, vertelt De Bruijn.

De organiserende partijen van Modal Shift zijn de Topsector Logistiek, het ministerie van IenW, de provincies en Logistieke Alliantie. Zij hebben een verantwoordelijkheid in het stimuleren van verladers en vervoerders om hun vrachtvervoer te verplaatsen van de weg naar het water. “We zijn er dan ook trots op dat al deze partijen de handen ineen hebben geslagen in een virtueel samenwerkingsverband, waarmee we zo een nationaal doorbrekend programma gaan creëren.”

Waarom nu?
De Nederlandse infrastructuur staat voor een enorme vervangings- en renovatieopgave. (Zie kaart hieronder. Bron: Rijkswaterstaat). Wegafsluitingen zullen leiden tot een teruglopende capaciteit op de weg, zeker in de corridors Oost en Zuid-Oost waarop wij ons nu richten. Dit maakt de weg tot een minder betrouwbare vervoersmodaliteit voor vracht. Daarbij is er maatschappelijk natuurlijk veel aandacht voor de veiligheid op de weg, de stikstofproblematiek en de klimaatdoelen: 50% minder CO₂-uitstoot in 2030 en 95% minder in 2050 (t.o.v. 1990).

“Bedrijven maken deel uit van ketens en netwerken tussen vraag en aanbod en zij willen hun ‘merk’ veel sterker verbinden met duurzame productie en ook met duurzame mobiliteit”, zegt Bakker, die als lid van het kernteam Modal Shift het contact onderhoudt met marktpartijen die zijn aangesloten op Modal Shift of daar dichtbij zijn. “Ook de zogenaamde maatschappelijke kosten (bijvoorbeeld van slijtage wegennet, geluidshinder, uitstoot en files) spelen een grote rol. Er is nog volop ruimte op de rivieren. Dat maakt Modal Shift juist zo relevant.”

Doel?
Voor de periode 2020-2025 is de ambitie om op de corridors Zuid en Zuid-Oost dagelijks 2.000 TEU van de weg naar de binnenvaart te shiften. Op de weg zien we veel containers van 2 TEU, de lange versie. Dat betekent dus dagelijks 1.000 van die vrachtwagencombinaties van de weg en 1.000 containers extra via de binnenvaart. Over die beide corridors gaan heel veel containers van en naar de haven van Rotterdam.

Hoe is de situatie nu?
Een container komt beschikbaar voor transport (vol met producten voor klanten of leeg voor retour) en wordt door een vrachtwagen opgehaald, waar en wanneer je maar wilt. Die levert die container just in time af exact op de plek waar je hem wilt hebben. Een op het oog ideale vorm van vrachtvervoer, maar met de haken en ogen die we hiervoor al noemden. Vervoer je een container niet op een vrachtwagen, maar via de binnenvaart, dan moet je planmatiger te werk gaan. Er komt bijvoorbeeld op twee momenten per dag een schip langs, waar je een container op moet zetten. “Dit stelt andere eisen aan de logistieke organisatie.

Als bedrijf heb je de nieuwe structuur niet één, twee, drie geïmplementeerd”, stelt De Bruijn. “Goede gevulde schepen die op gezette tijden vertrekken en aankomen vraagt om samenwerking tussen vele partijen in de logistieke ketens. Het ministerie wil in directe samenwerking met onze partners middels een tijdelijke impuls een permanente transitie gaan realiseren. Alleen zo doorbreken we vastgeroeste patronen met structurele resultaten voor meerdere decennia.”

Wat is er nodig voor meer containers per binnenvaart?
Modal Shift is een heuse systeeminnovatie. Verschillende partijen moeten samen de uitdaging aangaan. Vervoerders hebben voldoende lading nodig om te kunnen gaan varen met volle schepen. Zij moeten dus zorgen dat meerdere partijen hun schip vullen. En verladers willen zeker zijn van voldoende ruimte en afvaarten voor hun vracht.

“Om volop te profiteren van Modal Shift, moet een vervoerder een goede lijndienst aan bieden met een hoge frequentie (van meerdere keren per dag) en betrouwbaarheid.”, aldus Jak. “Verladers staan voor een andere uitdaging: zij willen weten waar ruimte is en met wie hun vracht mee kan en wanneer. Een betrouwbare, betaalbare dienst die regelmatig vaart en die goed gevonden wordt is dus het ideaalbeeld”.

Voor wat voor bedrijven liggen er kansen?
Een breed scala aan bedrijven maakt al gebruik van de binnenvaart en  past daarom in potentie goed bij Modal Shift van weg naar water. Denk aan high-tech, voedingsmiddelen en consumentenproducten die in containers zitten of kunnen. Sommige grote bedrijven kunnen op dit gebied zélf veel organiseren. Voor MKB-bedrijven is het lastiger, omdat zij in hun eentje geen schip vol krijgen. Zij kunnen met andere kleinere bedrijven de handen ineenslaan en met hun gezamenlijke vracht een schip te vullen.

Hoe begin je en wie helpen je hierbij?
Logistiek makelaars zorgen ervoor dat alle relevante partijen worden benaderd en geïnformeerd over Modal Shift. Er worden door de overheid middelen beschikbaar gesteld in de vorm van een regeling die helpt om aanloopkosten en aanloopverlies te dekken. Je hoeft niet in één keer je hele bedrijf om te gooien, maar kunt met een paar partijen in de keten een paar kleine projecten doen, om te kijken wat Modal Shift voor je bedrijf betekent en hoe je het in de toekomst kunt toepassen. Stel ons je vragen, deel je twijfels of zorgen. Wij denken graag met je mee.

Bekijk de modal shift flyer

Goed onderbouwen
We weten dat voor een ondernemer aspecten als kosten, duurzaamheid, voorspelbaarheid belangrijk zijn. De logistiek makelaars kijken graag binnen de realiteit van die ondernemer naar wat er mogelijk is. Hoe staat het met de kosten en betrouwbaarheid van hun huidige transport over de weg? Hoeveel bedraagt de CO₂-uitstoot van hun vervoer nu?

Op neutrale wijze zetten wij die gegevens af tegen vervoer van dezelfde hoeveelheid vracht, maar dan over water. Door inzicht te verschaffen in de logistieke stromen van een bedrijf en de daarbij behorende cijfers, kunnen wij goed onderbouwen hoe en waarom Modal Shift kan bijdragen aan een grotere toekomstbestendigheid van hun bedrijf en sector.

Voor en door
Meer informatie of wil je juist ideeën delen? De ‘trekkers’ van het programma (Hans Bakker, Dirk-Jan de Bruijn, Michiel Jak) staan je graag te woord. Ons secretariaat is te bereiken via Merel van Beekum | merel.vanbeekum@rws.nl